1
دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران پردیس فارابی
2
دانشیار دانشگاه تهران پردیس فارابی
3
استادیار دانشگاه تهران پردیس فارابی
10.22034/jep.2020.223714.1163
چکیده
از جملۀ روشهای نوین مطالعۀ احادیث تفسیری امامیه، گفتمانکاوی تاریخی است. در این روش، بر پایۀ بافتشناسی فکری جامعه در زمانۀ شکلگیری کتب تفسیری شیعه و کشف آوای متعارض آن، گفتمان نهفته در دل روایات، واکاوی میگردد. بر پایۀ این روش، «کتاب التفسیر» حسن بن محبوب (149 – 224 ق) از اصحاب امام کاظم(ع)، امام رضا(ع) و امام جواد(ع)، از جملۀ اصحاب اجماع امامیه و از استوانههای چهارگانۀ علمی شیعه در عصر خویش، تحلیل شده است. گزارشات تراثپژوهان حاکی از آن است که این کتاب، در بازۀ زمانی نیمۀ دوم قرن دوم و اوایل سدۀ سوم هجری، یکی از منابع تفسیر روایی شیعه بوده است. بنابراین، مسئلۀ اصلی این پژوهش، محتواشناسی تفسیر حسن بن محبوب به روش تحلیل گفتمان، و تحلیل جایگاه این تفسیر در تاریخنگاری تفسیر امامیه در قرن دوم و سوم هجری است. بر پایۀ دستاورد این پژوهش، مؤلفههای گفتمان تفسیری حسن بن محبوب، چهار گفتمان وصایت و امامشناسی، تفضیل امیرالمؤمنین علی(ع) و تنقیص خلفا، ولایت و علم امام است. ازاینرو میتوان چنین برآورد نمود که «کتاب التفسیر» ابنمحبوب در رویارویی دیالکتیکی با چهار گفتمان رقیب، گردآوری شده و بازتاب یافته است.
عزیزی, سعید, راد, علی, & شهیدی, روح الله. (1398). گفتمانِ امامت در «کتاب التفسیر» حسن بن محبوب. امامت پژوهی, 9(2), 59-95. doi: 10.22034/jep.2020.223714.1163
MLA
سعید عزیزی; علی راد; روح الله شهیدی. "گفتمانِ امامت در «کتاب التفسیر» حسن بن محبوب". امامت پژوهی, 9, 2, 1398, 59-95. doi: 10.22034/jep.2020.223714.1163
HARVARD
عزیزی, سعید, راد, علی, شهیدی, روح الله. (1398). 'گفتمانِ امامت در «کتاب التفسیر» حسن بن محبوب', امامت پژوهی, 9(2), pp. 59-95. doi: 10.22034/jep.2020.223714.1163
VANCOUVER
عزیزی, سعید, راد, علی, شهیدی, روح الله. گفتمانِ امامت در «کتاب التفسیر» حسن بن محبوب. امامت پژوهی, 1398; 9(2): 59-95. doi: 10.22034/jep.2020.223714.1163